HDPE 100 Saha uygulamaları

HDPE-100 borular arazide döşenmesi esnasında sürükleyerek taşınmaz. Hendek kenarında kaynak yapılırken ve hendek içine indirilirken zeminle temas ederek çekilmez. Uygun taşıma ve çekme araçları kullanılır.

Borular sulama, içme suyu isale hattı gibi açık arazi döşemelerinde öncelikle hendek kenarına projesine uygun olarak dizilir. Dizilen borular seçilen kaynak yöntemi ile birleştirilir.

PE-100 boruların birleşimi sahada çoğunlukla alın kaynağı ile yapılır. Alın kaynağı boru alınlarının bir ısıtıcı ütü yardımıyla ısıtılması, eritilmesi ve basınç altında birbirine itilmesi ile yapılır. Tüm alın kaynağı prosesi ISO 21307 ve/veya muadili standartlara göre yapılmaktadır.

Borulara alın kaynağı yapılırken dış ortam şartlarından (yağmur, toz, vs.) etkilenmemesi için gerekli tedbirler alınır. Kaynak makinası ısıtıcı ütü termokupl’larının kalibrasyonu sahadaki ilk kaynaklarından hemen önce akredite bir laboratuvarda yapılır. Ayrıca ütü teflon yüzeylerinde aşınma, çizilme ve hasar olmadığı denetlenir. Çünkü hasarlı teflon yüzeyle (alında boşluksuz uniform ergitmeye engel) veya bozuk termokupl ile (asla kaynak sıcaklığının doğru olduğu bilinemeyeceği için) yapılan kaynaklar eninde sonunda sorun çıkaracaktır. O nedenle kaynak yapmadan önce bu aşamalar mutlaka kontrol edilir.

Boru hattı döşemesi tamamlandıktan sonra hat üzerindeki vana, vantuz, pompa gibi armatürlerin montajları kontrol edilir. Ayrıca flanşların cıvataları sıkılarak sızdırmaz hale getirilir. Boru hattı kontrolü tamamlandığı zaman bir test gerçekleştirilir. Hat çok uzunsa, testin kontrollü yapılabilmesi için hat kısımlara ayırılır. Test yapılacak hatta uygun bir noktadan su doldurulur. Kot olarak üst noktadan, hat üstünde varsa vantuzlardan, hava çıkışı sağlanır. Başarılı bir sızdırmazlık testi için, su dolumu yapılırken hat içindeki havanın tamamen tahliye edildiğinden emin olunur.

Test esnasında ulaşılan basınç değerinin doğru tespiti için manometre kot olarak en düşük (statik basıncın en yüksek olacağı) noktaya yerleştirilir. Sızdırmazlık testi, boru anma basıncına ve idarenin şartnamesine göre yapılır.

Hat tamamıyla su ile doldurulduktan sonra, çıkış vanaları kapatılır ve 10 dakika içinde hat, boru anma basıncına kadar basınçlandırılır. Bazı idareler bu basıncın değerini anma basıncının %10-50 arası üstünde bir değere kadar arttırılmasını talep edebilmektedir. Ancak bu artı basınç talebi, test akışkanı olarak hava kullanılması, hattın üzerinin açık olması ve uzun süre güneş görmesi hallerinde bir indirgeme faktörüyle çarpılarak azaltılır.

Boru anma basıncına ulaştıktan sonra 10 dakika boyunca basıncı sabitlemek için pompa çalışmaya devam ettirilir. Bunun ardından pompalama işlemi durdurularak boru hattı 30 dakika boyunca gözlemlenir. Basınçta düşme olduğu durumda su takviyesi yapılarak anma basıncı değerine ulaştırılır.
Ardından 90 dakika boyunca anma basıncının %5 inden daha az sapma olduğu takdirde hat, sızdırmaz kabul edilir.

Deney esnasında hat üzerinde, kaynaklarda, flanş bağlantlarında su kaçakları, damlatma, vb görülürse, teste ara verilir, kaçaklar tamir veya sızdıran armatür bağlantıları sıkılarak sonra teste yeniden başlanır.

Hava ile test yapılması güvenlik sebebiyle (patlayan kısımlarda boru üstü, kenarı dolguyu fırlatma potansiyeli, sıkıştırılan havanın sıcaklığının +30-35 C artması ve hattın içinde soğutulmadan verilmesi durumunda hatta hava giriş noktalarında boru içi sıcaklığın yükselmesi ve noktasal olarak boru basınç dayanımını azaltması sebebiyle pek önerilmez.